„Evangelium Vitae” (1995) to jedna z najważniejszych encyklik Jana Pawła II, poświęcona wartości i nienaruszalności ludzkiego życia. Jest kluczowym dokumentem katolickiej nauki społecznej, szczególnie w kontekście etyki życia i ochrony godności człowieka.
Encyklika Ewangelium Vitae została ogłoszona 25 marca 1995 r. przez św. Jana Pawła II. Jest to jedno z najważniejszych dokumentów pro-life w historii Kościoła katolickiego i fundament katolickiej wizji etyki społecznej.
Obrona życia jako fundament społeczeństwa
Encyklika kładzie nacisk na to, że życie ludzkie jest święte i nietykalne od poczęcia do naturalnej śmierci. Jan Paweł II jednoznacznie sprzeciwia się: aborcji, eutanazji, karze śmierci (w większości przypadków) i eksperymentom na ludzkich embrionach.
Podkreśla, że każde społeczeństwo, które lekceważy wartość życia, staje się cywilizacją śmierci i prowadzi do dehumanizacji relacji międzyludzkich.
Jan Paweł II wzywa katolików do odważnego sprzeciwu wobec nieetycznych praw. Mówi o obowiązku nieposłuszeństwa prawom, które naruszają godność człowieka (np. pozwalającym na aborcję).
„Cywilizacja życia” kontra „cywilizacja śmierci”
Papież mówi o dwóch nurtach we współczesnym świecie: „Cywilizacja życia” – oparta na godności człowieka, rodzinie i solidarności, którą przeciwstawia „Cywilizacja śmierci” – propagująca aborcję, eutanazję i relatywizm moralny.
Jan Paweł II wzywa do aktywnego zaangażowania się w budowanie „kultury życia” przez edukację, świadectwo wiary i działania społeczne. Papież zaznacza, że państwo i prawo powinny chronić życie, a nie tworzyć przepisy legalizujące jego niszczenie. Zachęca do sprzeciwu wobec niesprawiedliwych ustaw i obrony życia w debacie publicznej. Podkreśla też znaczenie edukacji moralnej i formacji sumienia, aby ludzie wybierali życie i wartości chrześcijańskie.
Kościół powinien angażować się w politykę pro-life, tworząc instytucje wspierające kobiety w ciąży, rodziny i osoby starsze. To droga do prawdziwie chrześcijańskiego ładu społecznego.
Encyklika akcentuje rolę rodziny jako miejsca, gdzie życie jest przyjmowane i chronione. Szczególną uwagę zwraca na: godność macierzyństwa i ojcostwa, wsparcie dla kobiet w trudnych sytuacjach, ochronę przed ideologiami promującymi aborcję jako „prawo człowieka”.
Znaczenie dla Katolickiej Nauki Społecznej
„Evangelium Vitae” jest kluczową encykliką dla katolickiej nauki społecznej. Wskazuje bowiem na podwaliny chrześcijańskiego porządku świata i naczelną zasadę społeczną – godność życia ludzkiego. Potrzeba budowy cywilizacji życia stanowi najważniejszy postulat formułowany w nauczaniu społecznym Kościoła.